මූත්‍ර රෝගවලින් වැළකෙන මඟ
මූත්‍ර පද්ධතිය යනු වකුගඩු මූත්‍රනාල වස්තිය හෙවත් මූත්‍ර මාර්ගය හෙවත් මූත්‍ර ප්‍රසේකය යන ප්‍රධාන කොටස් ඇතුළත් පද්ධතියයි. මේ නිසාම මූත්‍ර පද්ධතිය ආශ්‍රිතව හටගන්නා රෝග පිළිබඳ දැනුම්වත්වීම කාලීන අවශ්‍යතාවක්.
මූත්‍ර ග්‍රන්ථි
වයස අවුරුදු 40න් පසු පිරිමියෙකුගේ පෞර්ෂ ග්‍රන්ථිය ප්‍රමාණයෙන් විශාල වේ. මූත්‍රාශයට පහළින් පිහිටි මේ ග්‍රන්ථි ක්‍රමයෙන් ඉදිමෙන අතර මෙහිදී මූත්‍ර පිටවන විට වේදනාව ඇතිවේ. කල්ගත වන විට මූත්‍ර පිටවීම අඩුවේ. ඒ නිසා මූත්‍රාසයේ මුත්‍ර රැඳෙන ප්‍රමාණය වැඩිවන අතර පාලනයකින් තොරව මූත්‍ර පිටවේ. මූත්‍රාශය හිස් කිරීමට රෝගියා උත්සාහ කරන අතර මූත්‍ර සමඟ ලේ පිටවීම පෞර්ෂ ග්‍රන්ථියේ වේදනාව මෙහිදී ඇතිවිය හැකි අනෙකුත් සංකූලතායි.
වැඩිහිටි පිරිමියෙකුට මූත්‍ර පිටකිරීමේ අපහසුතාවක් හටගත් විට ඊට ප්‍රධාන හේතුව මූත්‍ර ග්‍රන්ථි හෝ අෂ්ඨිලා යන රෝග තත්ත්වයන් විය හැකිය.
මූත්‍රඝාත
මූත්‍රඝාත යනු මූත්‍ර පිටවීම නතරවීමයි. මූත්‍ර ව්‍යුහයේ ආසාදන අධික ශීතල, දේශගුණය අධික මත්පැන් පානය මූත්‍රාශයේ ගල් තිබීම වැනි හේතු නිසා මූත්‍ර පිටවීම නතර විය හැකියි. මූත්‍ර පිට කළ පසු යටි බඩේ වේදනාවක් ඇතිවේ. එසේම පිරිමි දරුවන් උපදිනවිට මූත්‍ර මාර්ගයේ පටුවීමක් තිබුණොත් මෙවැනි රෝග තත්ත්වයක් හට ගැනීමට පුළුවන. එවිට ශල්‍යකර්මයක් කළ යුතුය. සුදු බිංදුව (ගොනෝරියා) රෝගයට නිසි ප්‍රතිකාර නොගතහොත් මුත්‍රා මාර්ගය පිටුවී මුත්‍රාසාතයක් හටගැනීමටත් පුළුවන.
මූත්‍ර ගල්
වකුගඩුවල සහ මූත්‍රාශයේ මූත්‍ර ගල් සෑදෙන අතර ජලය පානය අඩුකම සහ තක්කාලි, බිලිං වැනි ආහාර නිතර ගැනීම මේ රෝගයට ප්‍රධාන හේතු වේ. පිටවන මූත්‍ර ප්‍රමාණය අඩුවීම. මූත්‍ර සමඟ වැලිකැට වැනි දෙයක් පිටවීම මූලික රෝග ලක්ෂණ වේ. මූත්‍ර ගලක් කාලයක් වකුගඩු තුළ තිබූ විට වකුගඩුවලට හානිවීමට පුළුවන.
වකුගඩු ඉදිමුම
වකුගඩු ඉදිමීම හදිසියේ හටගන්නට පුළුවන. මූත්‍ර සමඟ ලේ සහ ඇල්බියුමින් පිටවීම පිටවන මූත්‍ර ප්‍රමාණය අඩුවීම, තුනටියේ වේදනාව වෘෂණ ඉදිමීම යනාදිය මේ රෝගයේ ලක්ෂණයයි. වකුගඩුවලින් මූත්‍ර පෙරීම අඩුවීම නිසා ඉදිමීම හටගන්නා අතර වකුගඩු යථා තත්ත්වයට පත්වන තුරු ප්‍රතිකාර ගත යුතුයි. ආහාරපාන පිළිබඳ විශේෂයෙන් සැලකිලිමත් විය යුතු අතර මෙයට නිසි ප්‍රතිකාර නොකළහොත් වකුගඩුවල හානි සිදුවිය හැකිය. වකුගඩු රෝගවලට නිසි පරිදි ප්‍රතිකාර නොකළහොත් වකුගඩු දුර්වලවීම නිසා නීරක්තිය හටගැනීම (ලේ අඩුකම) සහ ශරීරය දුර්වලවීමක් සිදුවේ.
මූත්‍ර කෘච්ජ
මේ අවස්ථාව්දී මූත්‍ර පිටවන්නේ ඉතා අපහසුතාවයෙන් ටිකෙන් ටිකය. එසේම දැවිල්ලක් ද ඇතිවේ. මෙයට හේතුව මූත්‍ර ව්‍යුහයේ කිසියම් ආසාදනයක් විය හැකිය. මූත්‍රාශය ඉදිමීම නිසා යටි බඩේ වේදනාව ඇතිවේ. කල් ගතවුවහොත් මූත්‍රාශය ඇදීමකට ලක්වීමට වුවද පුළුවන.
අෂ්ඨිලා
අෂ්ඨිලා යනු මල මාර්ගත් මූත්‍රාශයත් අතර ගැටයක් වැනි යමක් බැසීමකි. මෙහිදී යටි බඩ ප්‍රදේශයේ අධික වේදනාවක් ඇතිවේ. ඉන් මල, මුත්‍රා පිටවීමට බාධා ඇතිවේ. මෙය බොහෝ විට ශල්‍යකර්මයකින් ඉවත් කළ යුතුවේ.
පිළිකා
මූත්‍ර ව්‍යුහයේ පිළිකා ඇතිවීම නිතර දක්නට ලැබේ. පෞර්ෂ ග්‍රන්ථියේ පිළිකාවක් ඇති වුවහොත් මත්‍රා පිටකිරීමට අපහසු වේ. මෙය බොහෝ විට වයස අවුරුදු 70ට වඩා වැඩි පිරිමින්ට හටගන්නා රෝගයකි.
වරින් වර මූත්‍ර පිටකිරීම අපහසුවෙන් මූත්‍ර පිටකිරීම, මල බද්ධය, පිටවන මුත්‍රා තදපාට හෝ වර්ණ වෙනස් වූ හෝ දුඹුරු වර්ණයෙන් යුක්ත වේනම් වඩාත් සැලකිලිමත් විය යුතුය.
දිනකට උණුකර නිවාගත් ජලය බොතල් 4 – 6 පමණ පානය කිරීම වැදගත්ය. කැකිරි, පුහුල්, පිපිඤ්ඤා, සාරණ වැනි එළවළු නිතර ආහාරයට ගැනීමෙන් මුත්‍රා ගල් හටගැනීම වළක්වා ගත හැකිය.
උපදෙස් දේශීය වෛද්‍යක්‍රම පිළිබඳ ජාතික ආයතනයේ හිටපු අධ්‍යක්ෂක විශේෂඥ වෛද්‍ය දේවප්‍රිය අභයවර්ධන
උපුටා ගැනීම දිනමිණ
