රුධිර පරීක්ෂණයේදී සරම්ප යැයි තහවුරු වුණොත් වහාම එන්නත ලබා ගන්න
උණත් සමඟ මේ දිනවල පැතිර යන සරම්ප අවදානම පිළිබඳ දැඩි අවධානයක් යොමු වී තිබෙන බැවින් සරම්ප රෝගය ගැන දැනුවත් වීම ඔබට වැදගත් වනු ඇත.
සරම්ප යනු ප්‍රතිශක්තිකරණය මඟින් වැළැක්විය හැකි පැරාමික්සො වෛරස කාණ්ඩයට (Paramyxovirus) අයත් වෛරසයක් මඟින් බෝ වන රෝගයකි.
සරම්ප බෝ වන ආකාරය
- පුද්ගලයකුගෙන් තවත් පුද්ගලයකුට රෝගියාගේ ස්වසන පද්ධතිය ආශ්‍රිතව ස්‍රාවයන් තැවරීම මඟින් සිදුවේ.
- රෝග කාරක වෛරසය නිසා පුද්ගයකුගේ ප්‍රතිශක්ති පද්ධතිය දුර්වල වේ. එබැවින් රෝග කාරක වෛරසය හේතුවෙන් පසුකාලීනව වෙනත් ආසාදන ඇතිවීමේ හැකියාවක් තිබේ.
- නියුමෝනියාව, පාචනය, ඇස් නොපෙනී යාම කනේ ආසාදන, ක්ෂය රෝගය මොළයේ උණ, ඇසේ කුණිතයේ ඇතිවන තුවාල ඒ අතර ප්‍රධාන වේ. එමෙන්ම දරුවන්ට ඉතා කලාතුරකින් මොළයට බලපෑමෙන් ස්නායු පද්ධතියේ ගැටලු ඇතිවිය හැකි වේ.
සරම්ප රෝගයේ සංකූලතා වැඩිපුරම ඇතිවිය හැක්කේ කාටද?
වයස අවුරුදු 5ට අඩු හා 20ට වැඩි පුද්ගලයන්ට මෙයින් වැඩි බලපෑමක් තිබෙන අතර, මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙන දරුවන්, ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ දුර්වලතා සහිත රෝගීන් (උදා. ලියුකේමියා රෝග සඳහා ප්‍රතිකාර ලබා ගන්නා රෝගීන්)
ගැබිනි මවුවරුන් මෙන්ම විටමින් ඒ ඌනතාවයෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින්ටද මෙයින් බලපෑමක් ඇතිවීමේ ඉඩ වැඩිය.
රෝග ලක්ෂණ
රෝග බීජය නිරෝගී පුද්ගලයකුගේ සිරුරට ඇතුළු වීමෙන් දින 1 - 12 අතර කාලයේදී රෝගය වැළඳීම සිදුවේ. සමේ ලප ඇතිවීමට දින 4කට පෙර සිට, ලප ඇති වී දින 4 -5 ක් යනතුරු රෝගය පුද්ගලයකුගෙන් තවත් පුද්ගලයකුට පැතිරිය හැකියි. උණ ඇති වී දින 4 කට පමණ පසු සමේ ඇතිවන රතු ලප, ඇස් රතුවීම සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව කැස්ස, බඩේ ඇතිවන වේදනාව, ඇස් වලින් කඳුළු ගැලීම සිදුවේ. දින කීපයකින් රතු ලප දුඹුරු පැහැයට හැරීම දැකිය හැකියි.
හඳුනාගන්නේ කෙසේද?
උණ සමඟ බිබිලි සහිත සැක සහිත තත්ත්වවලදී රුධීරයේ ප්‍රතිදේහ (IgM antibodies) පරීක්ෂා කිරිමෙන් හෝ ස්වසන ස්‍රාවවල වෛරසය හඳුනා ගැනීමෙන් තහවුරු කරගත හැකි වේ.
එන්නත ලබා දෙන්නේ කුමන වයසේදීද?
දරුවාට අවුරුද්දක් පිරෙන විට පළමු එන්නත ලබා දේ. (MMR) එය ලබා දෙන්නේ සරම්ප, කම්මුල්ගාය, රුබෙල්ලා යන රෝග තුනටම දෙන එන්නත වශයෙනි. දෙවැනි එන්නත දරුවාට අවුරුදු 3දී ලබා දිය යුතු වේ.
මෙය සරම්ප වැළඳුණත් නැතත් සියලු දරුවන්ට අනිවාර්යෙන්ම ලබාදිය යුතු එන්නතක් වේ.
වසංගතයක් ලෙස පැතිරෙන අවස්ථාවක එන්නත ලබා ගැනීමේ වැදගත්කම ලොව කලින් කලට මෙවැනි වසංගත පැතිරී යා හැකිය.
මෙවැනි තත්ත්වයකදී ස්වභාවිකව රෝගියාගේ සිරුරේ ප්‍රතිදේහ නිපදවනවාට වඩා ඉක්මනින් එන්නත මඟින් රෝගයට විරුද්ධව ගොඩ නඟන ප්‍රතිදේහ ඇතිවීම සිදුවෙයි.
ඒ නිසා රෝගය පැතිරෙන අවස්ථාවක රෝගය බෝ වීමේ අවදානම වැඩි අය එන්නත් ලබා ගැනීම මඟින් රෝගය බෝවීම වළක්වා ගත හැකිය.
මෙහි අතුරු ආබාධ ඉතාමත් අවම වේ. බෙල්ල අවට වසා ගැටිති ඉදිමීම සිදුවිය හැකියි. පැය 48කට වඩා අඩු කාලයක් පවතින සමේ ලප, එන්නත ලබා දී දින 7 - 10 කදී පමණ නැති වී යයි. එබැවින් අනිසි ලෙස බියවීම අනවශ්‍යය.
උපුටා ගැනීම දිනමිණ
